A
AC – prąd zmienny – Rodzaj prądu zasilającego komputer, po podłączeniu kabla zasilacza do gniazda elektrycznego.
ACPI – zaawansowany interfejs konfiguracji i zasilania – Narzędzie systemu operacyjnego Microsoft® Windows®, które można tak skonfigurować, aby komputer przechodził w tryb gotowości lub hibernacji w celu oszczędzania energii elektrycznej potrzebnej do zasilania każdego z urządzeń komputera.
Adres pamięci – Określone miejsce w pamięci RAM, w którym dane są tymczasowo przechowywane.
adres We/Wy – Adres w pamięci RAM związany z określonym urządzeniem (takim jak złącze szeregowe, złącze równoległe lub gniazdo rozszerzeń) umożliwiający komunikowanie się procesora z tym urządzeniem.
AGP – przyspieszony port graficzny – Dedykowany port graficzny umożliwiający wykorzystanie pamięci systemowej podczas wykonywania zadań związanych z grafiką. Dzięki AGP uzyskuje się płynny, pełnobarwny obraz wideo, ponieważ pomiędzy obwodami karty graficznej a pamięcią komputera wykorzystywany jest szybszy interfejs.
ASF – format standardów alertów (alert standard format) – Standard definiujący mechanizm raportowania alertów dotyczących sprzętu i oprogramowania do konsoli zarządzania. Standard ASF zaprojektowano tak, aby był niezależny od platformy i systemu operacyjnego.
B
b/s – bity na sekundę – Standardowa jednostka pomiaru prędkości transmisji danych.
Bajt – Podstawowa jednostka danych używana przez komputer. Bajt jest zazwyczaj równy 8 bitom.
BIOS (basic input/output system) – podstawowy system wejścia/wyjścia – Program (lub narzędzie) stanowiące interfejs pomiędzy sprzętem komputera a systemem operacyjnym. Jeśli nie wiadomo jaki efekt w komputerze wywoła zmiana danego ustawienia, nie należy go w tym programie zmieniać. Nazywany jest również programem konfiguracji systemu.
Bit – Najmniejsza jednostka danych interpretowana przez komputer.
BTU – brytyjska jednostka ciepła – Miara wydzielania ciepła.
C
C – stopnie Celsjusza – System pomiaru temperatury, w którym 0° odpowiada punktowi zamarzania wody, a 100° punktowi wrzenia wody.
Chroniony przed zapisem – Pliki lub nośniki, które nie mogą zostać zmienione. Ochrony przed zapisem należy użyć do zabezpieczenia danych przed zmianą lub zniszczeniem. Aby ochronić przed zapisem dyskietkę 3,5 cala, należy przesunąć blokadę zabezpieczającą przed zapisem na pozycję otwartą.
COA – certyfikat autentyczności (Certificate of Authenticity) – Kod alfanumeryczny systemu Windows znajdujący się na naklejce na komputerze. Certyfikat autentyczności może być potrzebny przy instalacji lub ponownej instalacji systemu operacyjnego. Nazywany jest również kluczem produktu lub identyfikatorem produktu.
CRIMM – moduł pamięci z ciągłą łączówką typu rambus – Specjalny moduł pozbawiony układów scalonych pamięci służący do wypełniania nieużywanych gniazd RIMM.
Częstotliwość odświeżania – Częstotliwość, mierzona w Hz, z jaką odświeżane są poziome linie ekranu (czasami jest ona określana jako częstotliwość pionowa). Im wyższa jest częstotliwość odświeżania, tym mniejsze migotanie jest widziane przez ludzkie oko.
D
DDR SDRAM – pamięć SDRAM o podwójnej przepustowości – Typ pamięci SDRAM, który podwaja liczbę cykli przetwarzania pakietów danych, zwiększając wydajność systemu.
DMA – bezpośredni dostęp do pamięci – Kanał umożliwiający przesyłanie danych określonego typu pomiędzy pamięcią RAM a urządzeniem, z pominięciem procesora.
DMTF – Distributed Management Task Force – Konsorcjum producentów sprzętu i oprogramowania, zajmujące się projektowaniem standardów zarządzania środowiskami rozproszonych stacji roboczych, sieci, przedsiębiorstw i Internetu.
DRAM – Pamięć przechowująca informacje w układach scalonych zawierających kondensatory.
DSL – cyfrowa linia abonencka (Digital Subscriber Line) – Technologia umożliwiająca stałe połączenie internetowe o dużej szybkości poprzez analogową linię telefoniczną.
DVD – uniwersalny dysk cyfrowy – Dysk zazwyczaj używany do przechowywania filmów. Dyski DVD są dwustronne, podczas gdy dyski CD są jednostronne. Napędy DVD odczytują również większość nośników CD.
DVI – cyfrowy interfejs wideo – Standard transmisji cyfrowej pomiędzy komputerem a cyfrowym wyświetlaczem wideo; adapter DVI korzysta ze zintegrowanej karty graficznej komputera.
dysk CD – dysk kompaktowy – Optyczny rodzaj nośnika do przechowywania danych, zazwyczaj używany do przechowywania oprogramowania lub muzyki.
dysk CD-R – dysk CD jednokrotnego zapisu – Dysk CD, na którym można nagrywać dane. Na dysku CD-R dane można zapisać tylko raz. Po zapisaniu danych nie można ich usunąć ani nadpisać.
dysk CD-RW – dysk CD wielokrotnego zapisu – Dysk CD, na którym można wielokrotnie zapisywać dane. Na dysku CD-RW można zapisać dane, a następnie usunąć je i zapisać inne dane (zapisać go ponownie).
Dysk rozruchowy – Dysk, którego można użyć do uruchomienia komputera. W przypadku uszkodzenia dysku twardego lub zainfekowania komputera wirusem, należy upewnić się, że zawsze dostępny jest dysk rozruchowy lub rozruchowy dysk CD.
E
ECC – sprawdzanie błędów i korekcja – Typ pamięci zawierający specjalne układy testujące poprawność danych podczas ich przesyłania do i z pamięci.
ECP – port o rozszerzonych możliwościach – Złącze równoległe zapewniające ulepszoną dwukierunkową transmisję danych. Podobnie do EPP, podczas transferu danych wykorzystuje bezpośredni dostęp do pamięci, przez co zwiększa się wydajność.
Edytor tekstu – Program używany do tworzenia i edycji plików zawierających tylko tekst, na przykład Notatnik w systemie Windows wykorzystuje edytor tekstu. Edytory tekstu nie oferują zazwyczaj możliwości zawijania wierszy czy formatowania tekstu (podkreślania, zmiany czcionek itp.).
EIDE – udoskonalona zintegrowana elektronika urządzeń – Ulepszona wersja interfejsu IDE dla dysków twardych i napędów CD.
EMI – zakłócenia elektromagnetyczne – Zakłócenia elektryczne powodowane przez promieniowanie elektromagnetyczne.
Energy Star® – Wymagania organizacji EPA dotyczące zmniejszania całkowitego zużycia energii.
EPP – udoskonalony port równoległy – Złącze równoległe zapewniające dwukierunkową transmisję danych.
ESD – wyładowania elektrostatyczne – Gwałtowne wyładowanie elektryczności statycznej. Wyładowanie elektrostatyczne może spowodować uszkodzenie obwodów scalonych znajdujących się w komputerze i sprzęcie komunikacyjnym.
F
F – Fahrenheit – System pomiaru temperatury, w którym 32° odpowiada punktowi zamarzania wody, a 212° punktowi wrzenia wody.
FCC – Federalna komisja komunikacji (Federal Communications Commission) – Agencja rządu USA odpowiedzialna za wprowadzanie w życie przepisów związanych z komunikacją i określających ilość promieniowania, jakie mogą emitować komputery i inny sprzęt elektroniczny.
Folder – Miejsce na dysku lub w napędzie służące do organizowania i grupowania plików. Pliki w folderze mogą być przeglądane i porządkowane na wiele sposobów, na przykład alfabetycznie, według daty lub według rozmiaru.
Formatowanie – Proces przygotowania napędu lub dysku do przechowywania plików. Podczas formatowania napędu lub dysku znajdujące się na nim informacje są tracone.
FTP – protokół przesyłania plików – Standardowy protokół internetowy używany do wymiany plików między komputerami podłączonymi do sieci Internet.
G
G – grawitacja – Miara wagi i siły.
GB – gigabajt – W przypadku pamięci gigabajt jest to jednostka danych równa 1024 MB (1 073 741 824 bajty); w przypadku pamięci masowej gigabajt równy jest 16 Mb lub 1 miliardowi bajtów.
GHz – gigaherc – Jednostka częstotliwości równa miliardowi Hz, czyli tysiącowi MHz.
Gniazdo rozszerzeń – Złącze na płycie systemowej komputera połączone z magistralą systemową, do którego wkłada się karty rozszerzeń.
GUI – graficzny interfejs użytkownika – Oprogramowanie komunikujące się z użytkownikiem za pomocą menu, okien i ikon. Większość programów działających w systemie operacyjnym Microsoft Windows posiada interfejs GUI.
H
HTML – język hipertekstowego znakowania informacji – Zestaw kodów wstawianych do strony sieci Web, umożliwiający wyświetlenie jej w przeglądarce internetowej.
HTTP – protokół przesyłania hipertekstu – Protokół umożliwiający wymianę plików pomiędzy komputerami podłączonymi do Internetu.
Hz – herc – Jednostka miary częstotliwości odpowiadająca 1 cyklowi na sekundę. Komputery i urządzenia elektroniczne często mierzone są za pomocą kiloherców (kHz), megaherców (MHz), gigaherców (GHz) oraz teraherców (THz).
I
IC – Industry Canada – Kanadyjski urząd odpowiedzialny za kontrolę emisji promieniowania urządzeń elektronicznych, podobnie jak FCC w Stanach Zjednoczonych.
IDE – zintegrowana elektronika urządzeń – Interfejs urządzeń pamięci masowej, w których kontroler zintegrowany jest z dyskiem twardym lub napędem CD.
IEEE 1394 – Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc. – Magistrala szeregowa o wysokiej wydajności używana do podłączania do komputera urządzeń zgodnych ze standardem IEEE 1394, takich jak aparaty cyfrowe i odtwarzacze DVD.
ISP – usługodawca internetowy – Firma oferująca dostęp do swojego serwera w celu bezpośredniego połączenia się z siecią Internet, wysyłania i odbierania poczty e-mail oraz przeglądania witryn sieci Web. Zazwyczaj ISP oferuje za opłatą pakiet oprogramowania, nazwę użytkownika i telefoniczne numery dostępowe.
K
Karta rozszerzeń – Płytka drukowana instalowana w gnieździe rozszerzeń na płycie systemowej komputera, rozszerzająca możliwości komputera. Przykładowe karty rozszerzeń to karta graficzna, karta modemu czy karta dźwiękowa.
Karta sieciowa – Układ umożliwiający pracę w sieci. Komputer może posiadać kartę sieciową na płycie systemowej lub kartę PC zawierającą w sobie kartę sieciową. Karta sieciowa nazywana jest również kontrolerem NIC (Network Interface Controller).
Kb – kilobit – Jednostka danych równa 1024 bajty. Jest to miara pojemności układów scalonych pamięci.
KB – kilobajt – Jednostka danych równa 1 024 bajtom, często określana jest jako 1 000 bajtów.
kHz – kiloherc – Jednostka częstotliwości równa 1 000 Hz.
Kod ekspresowej usługi – Kod numeryczny znajdujący się na naklejce na komputerze firmy Dell™. Z kodu ESC korzysta się, kontaktując się z firmą Dell w celu uzyskania pomocy technicznej.
Kontroler – Układ scalony sterujący przepływem danych pomiędzy mikroprocesorem a pamięcią lub pomiędzy mikroprocesorem a urządzeniami.
Kontroler grafiki – Obwód w karcie graficznej lub na płycie systemowej (w komputerach ze zintegrowanym kontrolerem grafiki), który w połączeniu z monitorem umożliwia komputerowi wyświetlanie grafiki.
Kopia zapasowa – Kopia pliku programu lub danych na dyskietce, dysku CD lub dysku twardym. Dla bezpieczeństwa należy regularnie wykonywać kopie zapasowe plików danych z dysku twardego.
Kursor – Znacznik na wyświetlaczu lub ekranie określający, w którym miejscu wykonana zostanie czynność pochodząca z klawiatury lub myszy. Często jest to migająca ciągła linia, znak podkreślenia albo mała strzałka.
L
LAN – sieć lokalna – Sieć komputerowa obejmująca niewielki obszar. Sieć LAN jest zazwyczaj ograniczona do budynku lub kilku sąsiednich budynków. Sieć LAN może być podłączona do innej sieci LAN na dowolną odległość za pomocą linii telefonicznych i fal radiowych, tworząc w ten sposób sieć rozległą WAN.
LED – dioda świecąca – Element elektroniczny emitujący światło, wskazujący stan komputera.
LPT – terminal drukowania wierszowego – Oznaczenie dla połączenia równoległego do drukarki lub innego urządzenia równoległego.
M
Magistrala – Ścieżka komunikacyjna pomiędzy elementami komputera.
magistrala FSB – Ścieżka transmisji danych i interfejs fizyczny pomiędzy mikroprocesorem, a pamięcią RAM.
Magistrala lokalna – Magistrala danych, która zapewnia szybkie wykonywanie operacji przesyłania danych pomiędzy urządzeniami a mikroprocesorem.
Mapowanie pamięci – Proces wykonywany podczas uruchamiania komputera, powodujący przypisanie adresów pamięci do fizycznych lokalizacji. Następnie urządzenia i oprogramowanie mogą zidentyfikować informacje udostępniane mikroprocesorowi.
Mb – megabit – Miara pojemności pamięci układu scalonego równa 1024 KB.
MB – megabajt – Jednostka ilości danych równa 1 048 576 bajtów. 1 MB jest równy 1024 KB. W odniesieniu do danych przechowywanych na dysku twardym termin ten po zaokrągleniu oznacza często 1000000 bajtów.
MB/s – megabajty na sekundę – Milion bajtów na sekundę. Miara ta jest zazwyczaj wykorzystywana do określania prędkości przesyłu danych.
Mbps – megabit na sekundę – Milion bitów na sekundę. Miara ta jest zazwyczaj wykorzystywana do określania prędkości transmisji modemów i sieci.
MHz – megaherc – Miara częstotliwości odpowiadająca 1 milionowi cykli na sekundę. Prędkość mikroprocesorów, magistrali i interfejsów jest zazwyczaj mierzona w MHz.
Mikroprocesor – Układ scalony komputera, który interpretuje i wykonuje instrukcje programów. Czasami mikroprocesor nazywany jest procesorem lub CPU.
Modem – Urządzenie umożliwiające komputerowi komunikowanie się z innymi komputerami za pośrednictwem analogowych linii telefonicznych. Wyróżnia się trzy typy modemów: zewnętrzne, karty PC oraz wewnętrzne. Modemu używa się zazwyczaj do łączenia z siecią Internet i wymiany poczty e-mail.
Monitor – Podobne do telewizora wysokiej rozdzielczości urządzenie, na którym wyświetlane są efekty działania komputera.
ms – milisekunda – Miara czasu odpowiadająca jednej tysięcznej części sekundy. W milisekundach mierzy się czasy dostępu urządzeń pamięci masowej.
Mysz – Urządzenie wskazujące, które steruje ruchem kursora na ekranie. Zazwyczaj aby przesunąć wskaźnik lub kursor na ekranie, przesuwa się mysz po twardej, płaskiej powierzchni.
N
napęd CD – Napęd wykorzystujący optyczną technologię odczytu danych z dysków CD.
napęd CD-RW – Napęd mogący odczytywać dyski CD oraz zapisywać dyski CD-RW (wielokrotnego zapisu) i CD-R (jednokrotnego zapisu). Dyski CD-RW zapisywać można wielokrotnie, natomiast dyski CD-R zapisać można tylko raz.
napęd DVD – Napęd wykorzystujący optyczną technologię odczytu danych z dysków DVD i CD.
napęd DVD+RW – Napęd mogący odczytywać dyski DVD i większość nośników CD, oraz zapisywać dyski DVD+RW (DVD wielokrotnego zapisu).
Napęd dyskietek – Napęd, który może odczytywać i zapisywać dyskietki.
Napęd dysku twardego – Napęd odczytujący i zapisujący dane na dysku twardym. Terminy napęd dysku twardego i dysk twardy są często stosowane zamiennie.
napęd Zip – Napęd dyskietek o wysokiej pojemności opracowany przez firmę Iomega Corporation, wykorzystujący 3,5-calowe dyski wymienne, nazwane dyskami Zip. Dyski Zip są nieco większe niż zwykłe dyskietki, około dwa razy grubsze i mogą pomieścić do 100 MB danych.
NIC – Patrz karta sieciowa.
ns – nanosekunda – Miara czasu odpowiadająca jednej miliardowej części sekundy.
NVRAM – nieulotna pamięć o dostępnie swobodnym – Typ pamięci, który przechowuje dane, gdy komputer jest wyłączony lub utraci zewnętrzne źródło zasilania. Pamięć NVRAM jest stosowana do przechowywania informacji dotyczących konfiguracji komputera, takich jak data, godzina i inne ustawione przez użytkownika opcje konfiguracji systemu.
O
Obszar powiadomień – Część paska zadań systemu Windows zawierająca ikony umożliwiające szybki dostęp do programów i funkcji komputera, takich jak zegar, regulacja głośności i stan drukowania. Nosi również nazwę paska zadań.
odtwarzacz CD – Oprogramowanie wykorzystywane do odtwarzania muzycznych dysków CD. Odtwarzacz CD wyświetla okno zawierające przyciski sterowania odtwarzaniem dysku CD.
odtwarzacz DVD – Oprogramowanie wykorzystywane do oglądania filmów DVD. Odtwarzacz DVD wyświetla okno zawierające przyciski do sterowania odtwarzaniem filmu.
Oprogramowanie – Dowolny element, który może być przechowywany w formie elektronicznej, np. pliki lub programy komputerowe.
Oprogramowanie antywirusowe – Program zaprojektowany do identyfikowania wirusów, poddawania ich kwarantannie i/lub usuwania ich z komputera.
P
Pamięć – Obszar tymczasowego przechowywania danych znajdujący się wewnątrz komputera. Ponieważ dane w pamięci nie są trwałe, firma Dell zaleca, aby często zapisywać pliki podczas pracy nad nimi i aby zapisywać pliki przed wyłączeniem komputera. Komputer może zawierać wiele rodzajów pamięci, takich jak RAM, ROM i pamięć graficzna. Często słowo pamięć jest używane jako synonim RAM.
Pamięć podręczna – Specjalny mechanizm przechowywania o dużej prędkości, który może być zarezerwowaną sekcją pamięci głównej lub niezależnym urządzeniem przechowywania o dużej prędkości. Pamięć podręczna zwiększa efektywność wielu operacji mikroprocesora.
Pamięć podręczna pierwszego poziomu (L1 cache) – Podstawowa pamięć podręczna, znajdująca się wewnątrz mikroprocesora.
Pamięć podręczna drugiego poziomu (L2 cache) – Dodatkowa pamięć podręczna, która może znajdować się na zewnątrz mikroprocesora lub może być częścią jego architektury.
Pamięć wideo – Pamięć składająca się z układów pamięci, przeznaczona dla funkcji wideo. Pamięć wideo jest zazwyczaj szybsza niż pamięć systemowa. Ilość zainstalowanej pamięci wideo ma głównie wpływ na ilość kolorów, jakie program może wyświetlić.
Panel sterowania – Narzędzie systemu Windows, które umożliwia modyfikowanie ustawień systemu operacyjnego i sprzętu, takich jak ustawienia wyświetlania.
Panel systemowy – Część paska zadań systemu Windows zawierająca ikony umożliwiające szybki dostęp do programów i funkcji komputera, takich jak zegar, regulacja głośności i stan drukowania. Nosi ona również nazwę obszaru powiadomień.
Partycja – Fizyczny obszar na dysku twardym, który jest przyporządkowany do jednego lub kilku obszarów logicznych, nazywanych dyskami logicznymi. Każda partycja może zawierać wiele dysków logicznych.
PCI – połączenie elementów zewnętrznych (Peripheral Component Interconnect) – PCI to magistrala lokalna obsługująca 32- i 64-bitowe ścieżki danych. Zapewnia ścieżki danych o wysokiej prędkości pomiędzy procesorem a urządzeniami, takimi jak karty graficzne, napędy i urządzenia sieciowe.
Piksel – Pojedynczy punkt na ekranie wyświetlacza, który ułożony w wierszach i kolumnach tworzy obraz. Rozdzielczość graficzna, taka jak 800 x 600, wyrażana jest przez liczbę pikseli w poziomie i w pionie.
PIO – programowane wejście/wyjście – Metoda przesyłania danych pomiędzy dwoma urządzeniami, w której mikroprocesor jest częścią ścieżki danych.
Plik readme – Plik tekstowy dołączony do pakietu oprogramowania lub urządzenia. Zazwyczaj plik readme zawiera informacje dotyczące instalacji oraz opis nowych cech produktu oraz poprawek, które nie zostały umieszczone w dokumentacji.
Plug and Play – Technologia umożliwiająca automatyczne konfigurowanie urządzeń przez komputer. Technologia Plug and Play zapewnia automatyczną instalację, konfigurację i zgodność z istniejącym sprzętem, jeżeli system BIOS, system operacyjny i wszystkie urządzenia są zgodne z Plug and Play.
Płyta systemowa – Główna płytka drukowana w komputerze. Nosi również nazwę płyty głównej.
POST – autotest po włączeniu (power-on self-test) – Programy diagnostyczne ładowane automatycznie przez system BIOS, które wykonują podstawowe testy głównych podzespołów komputera, takich jak pamięć, dyski twarde i karty graficzne. Jeżeli testy POST nie wykryją problemów, uruchamianie komputera jest kontynuowane.
Prędkość magistrali – Prędkość (w MHz), która wskazuje jak szybko magistrala może przesyłać informacje.
Prędkość zegara – Prędkość (w MHz), która wskazuje jak szybko działają podzespoły komputera podłączone do magistrali systemowej.
Program – Oprogramowanie przetwarzające dane, takie jak arkusz kalkulacyjny, edytor tekstu, baza danych czy gra. Do uruchamiania programów wymagany jest system operacyjny.
Program instalacyjny – Program wykorzystywany do instalowania i konfigurowania sprzętu oraz oprogramowania. Programy setup.exe oraz install.exe zawarte są w większości pakietów oprogramowania Windows. Program instalacyjny różni się od programu konfiguracji systemu.
Program konfiguracji systemu – Narzędzie stanowiące interfejs pomiędzy sprzętem komputera a systemem operacyjnym. Program konfiguracji systemu umożliwia skonfigurowanie opcji systemu BIOS dostępnych dla użytkownika, takich jak data i czas lub hasło główne. Jeśli nie wiadomo jaki efekt w komputerze wywoła zmiana danego ustawienia, nie należy go w tym programie zmieniać.
Przeplot pamięci dyskowej – Technika rozkładania danych na wielu napędach dyskowych. Przeplot pamięci dyskowej może przyspieszyć wykonywanie operacji, przy których pobierane są dane przechowywane na dysku. Komputery używające przeplotu pamięci dyskowej zazwyczaj umożliwiają wybranie rozmiaru jednostki danych lub zakresu rozkładania danych.
przerwanie IRQ – żądanie przerwania – Ścieżka elektroniczna przypisana określonemu urządzeniu, za pomocą której urządzenie to może się komunikować z mikroprocesorem. Do każdego podłączonego urządzenia musi być przypisane przerwanie IRQ. Z jednego przypisanego przerwania IRQ mogą korzystać dwa urządzenia, lecz nie mogą one działać jednocześnie.
PS/2 – personal system/2 – Typ złącza służącego do podłączania klawiatury, myszy lub klawiatury numerycznej zgodnej z PS/2.
PXE – przedrozruchowe środowisko wykonawcze – Standard WfM (Wired for Management), który umożliwia zdalną konfigurację i uruchomienie podłączonych do sieci komputerów nie mających systemu operacyjnego.
R
Radiator – Metalowa płytka umieszczona na niektórych mikroprocesorach pomagająca rozproszyć ciepło.
RAID – nadmiarowa macierz niezależnych dysków – System dwóch lub większej liczby napędów działających wspólnie w celu zwiększenia wydajności i odporności na błędy. Napędy RAID są zwykle stosowane w serwerach i profesjonalnych komputerach PC.
Trzy najczęściej występujące poziomy RAID to 0, 3 i 5:
Poziom 0: Umożliwia rozkładanie danych bez nadmiarowości. Poziom 0 zwiększa wydajność, ale nie oferuje odporności na błędy.
Poziom 3: Podobny do poziomu 0, ale rezerwuje określony napęd na dane korekcji błędów, oferując dobrą wydajność i pewien poziom odporności na błędy.
Poziom 5: Umożliwia rozkładanie danych na poziomie bajtów, a także rozkłada informacje korekcji błędów, oferując doskonałą wydajność i wysoką odporność na błędy.
RAM – pamięć o dostępie swobodnym – Główny obszar, w którym tymczasowo przechowywane są instrukcje i dane programu. Wszystkie informacje znajdujące się w pamięci RAM są tracone w momencie wyłączenia komputera.
RFI – zakłócenia na częstotliwościach radiowych – Zakłócenia generowane na typowych częstotliwościach radiowych, w zakresie od 10 kHz do 100 000 MHz. Częstotliwości radiowe zajmują niższą część spektrum częstotliwości elektromagnetycznych i znacznie częściej są zakłócane niż częstotliwości wyższe, takie jak fale podczerwone i świetlne.
ROM – pamięć stała – Pamięć przechowująca dane i programy, której zawartość nie może być usunięta lub zapisana przez komputer. Pamięć ROM, w przeciwieństwie do RAM, zachowuje swoją zawartość po wyłączeniu komputera. Niektóre programy, które mają istotne znaczenie dla pracy komputera, znajdują się w pamięci ROM.
Rozdzielczość – Ostrość lub przejrzystość obrazu wydrukowanego przez drukarkę lub wyświetlanego na monitorze. Im wyższa rozdzielczość, tym ostrzejszy obraz.
Rozdzielczość graficzna – Patrz rozdzielczość.
Rozruchowy dysk CD – Dysk CD, którego można użyć do uruchomienia komputera. W przypadku uszkodzenia dysku twardego lub zainfekowania komputera wirusem, należy upewnić się, że zawsze dostępny jest rozruchowy dysk CD lub inny dysk rozruchowy. Dysk CD Drivers and Utilities jest rozruchowym dyskiem CD.
Rozszerzona karta PC – Karta PC, która po zainstalowaniu wystaje poza krawędź gniazda kart PC.
RPM – obroty na minutę – Liczba obrotów wykonywanych w ciągu minuty.
RTC – zegar czasu rzeczywistego – Zasilany z akumulatora zegar na płycie systemowej, który utrzymuje datę i czas po wyłączeniu komputera.
RTCRST – resetowanie zegara czasu rzeczywistego – Zworka na płycie systemowej, która jest często używana w celu rozwiązywania problemów.
S
ScanDisk – Narzędzie firmy Microsoft sprawdzające czy pliki, foldery i powierzchnia dysku twardego nie zawierają błędów. ScanDisk uruchamiany jest często po zablokowaniu się komputera.
SDRAM – synchroniczna dynamiczna pamięć o dostępnie swobodnym – Typ pamięci DRAM, która jest synchronizowana z optymalną prędkością zegara mikroprocesora.
Sekwencja rozruchowa – Określa kolejność urządzeń, z których komputer podejmuje próby dokonania rozruchu.
Skrót – Ikona umożliwiająca szybki dostęp do często używanych programów, plików, folderów lub napędów. Umieszczając na pulpicie systemu Windows skrót i klikając dwukrotnie jego ikonę, można otworzyć odpowiadający mu folder lub plik, bez potrzeby odszukiwania go. Ikony skrótów nie zmieniają położenia plików. Jeśli skrót zostanie usunięty, to oryginalny plik nie zostanie naruszony. Można również zmieniać nazwę skrótu.
Sterownik – Oprogramowanie umożliwiające systemowi operacyjnemu sterowanie urządzeniami, takimi jak drukarka. Wiele urządzeń nie działa poprawnie, jeśli w komputerze nie ma zainstalowanego prawidłowego sterownika.
Sterownik urządzenia – Patrz sterownik.
T
Tapeta – Wzór tła lub obrazek umieszczony na pulpicie systemu Windows. Tapetę można zmienić za pomocą funkcji Control Panel (Panel sterowania) systemu Windows. Można również zeskanować ulubione zdjęcie i utworzyć z niego tapetę.
TAPI – interfejs programistyczny aplikacji telefonicznych – Umożliwia programom systemu Microsoft Windows działanie z wieloma urządzeniami telefonicznymi, w tym z urządzeniami do przesyłania głosu, danych lub obrazu, faksami, itp.
Tryb gotowości – Tryb zarządzania energią, w którym w celu oszczędzenia energii wyłączane są wszystkie niepotrzebne operacje komputera.
Tryb graficzny – Tryb graficzny, który zdefiniować można jako x pikseli w poziomie na y pikseli w pionie na z kolorów. Tryby graficzne mogą wyświetlać nieograniczoną liczbę kształtów i czcionek.
Tryb hibernacji – Tryb zarządzania energią, który zapisuje dane zawarte w pamięci w zarezerwowanym miejscu na dysku twardym, a następnie wyłącza komputer. Po ponownym rozruchu komputera informacje z pamięci, które zostały zapisane na dysku twardym, są automatycznie odtwarzane.
Tryb wideo – Tryb określający sposób, w jaki tekst i grafika są wyświetlane na monitorze. Oprogramowanie oparte na grafice, takie jak system operacyjny Windows, działa w trybach graficznych, które zdefiniować można jako x pikseli w poziomie, y pikseli w pionie i z kolorów. Oprogramowanie oparte na trybie tekstowym, takie jak edytory tekstu, działa w trybach graficznych, które określić można jako x kolumn na y wierszy znaków.
Tryb wyświetlania dualnego – Ustawienie wyświetlania umożliwiające użycie drugiego monitora jako rozszerzenia wyświetlacza. Nosi również nazwę trybu wyświetlania rozszerzonego.
Tryb wyświetlania rozszerzonego – Ustawienie wyświetlania umożliwiające użycie drugiego monitora jako rozszerzenia wyświetlacza. Nosi również nazwę trybu wyświetlania dualnego.
Tylko do odczytu – Dane lub pliki, które można przeglądać, ale których nie można edytować ani usuwać. Plik może mieć status tylko do odczytu, jeśli:
Znajduje się na dyskietce chronionej przed zapisem.
Jest umieszczony w sieci w katalogu, do którego administrator udzielił uprawnień tylko określonym osobom.
U
UPS – zasilacz awaryjny – Zapasowe źródło zasilania używane podczas awarii zasilania lub zbyt dużego spadku napięcia. UPS podtrzymuje działanie komputera przez ograniczony czas, kiedy brak zasilania w sieci. Systemy UPS zazwyczaj redukują przepięcia, czasami umożliwiają także regulację napięcia. Małe systemy UPS zapewniają zasilanie z akumulatora przez kilka minut, umożliwiając zamknięcie systemu operacyjnego komputera.
Urządzenie – Sprzęt taki jak napęd dyskietek, drukarka czy klawiatura, który jest zainstalowany w komputerze lub do niego podłączony.
USB – uniwersalna magistrala szeregowa – Interfejs sprzętowy przeznaczony dla urządzeń o niskiej szybkości, takich jak zgodna z USB klawiatura, mysz, joystick, skaner, zestaw głośników czy drukarka. Urządzenia podłączane są bezpośrednio do 4-pinowego złącza w komputerze lub do wieloportowego koncentratora, który podłącza się do komputera. Urządzenia USB można podłączać i odłączać, gdy komputer jest włączony, a także spinać w łańcuch.
V
V – wolt – Miara potencjału elektrycznego lub siły elektromotorycznej. Napięcie 1 V występuje, gdy prąd o natężeniu 1 ampera przepływa przez przewodnik o oporze 1 oma.
W
W – wat – Jednostka mocy elektrycznej. Jeden W to 1 amper prądu o napięciu 1 wolta.
We/Wy – wejście/wyjście – Czynność lub urządzenie wprowadzające i pobierające dane z komputera. Klawiatury i drukarki są urządzeniami wejścia/wyjścia.
Wh – watogodzina – Jednostka miary używana do określania przybliżonej pojemności akumulatora. Na przykład akumulator o pojemności 66 Wh może dostarczać prąd o mocy 66 W przez 1 godzinę lub prąd o mocy 33 W przez 2 godziny.
Wirus – Program zaprojektowany do utrudniania pracy lub niszczenia danych przechowywanych na komputerze. Wirus przenosi się z jednego komputera do drugiego za pomocą zainfekowanego dysku, oprogramowania pobranego z sieci Internet lub załączników w wiadomościach e-mail. Gdy uruchomiony zostanie zainfekowany program, uruchamiany jest również wbudowany wirus.
Popularnym typem wirusa jest wirus sektora rozruchowego, przechowywany w sektorze rozruchowym dyskietki. Jeśli dyskietka będzie pozostawiona w napędzie, gdy komputer jest wyłączony, to przy włączaniu komputera zostanie on zainfekowany, gdy odczyta sektor rozruchowy dyskietki, w którym powinien znajdować się system operacyjny. Jeśli komputer zostanie zainfekowany, wirus sektora rozruchowego będzie mógł powielać się na wszystkie dyskietki, które będą odczytywane lub zapisywane, do chwili, gdy wirus zostanie usunięty.
Z
Zabezpieczenia antyprzepięciowe – Zabezpieczają przed skokami napięcia występującymi podczas burzy, które mogłyby przejść do komputera z gniazda elektrycznego. Nie chronią systemu przed uderzeniem pioruna ani przed spadkami napięcia, gdy napięcie elektryczne maleje o ponad 20 procent w porównaniu z normalnym poziomem napięcia w sieci prądu zmiennego.
Połączenia sieciowe nie mogą być chronione przez zabezpieczenia antyprzepięciowe. W czasie burzy zawsze należy odłączać kabel sieciowy od złącza karty sieciowej.
Zamknięcie systemu – Proces polegający na zamknięciu okien i programów, zamknięciu systemu operacyjnego i wyłączeniu komputera. Jeśli komputer zostanie wyłączony zanim system zostanie zamknięty, może to spowodować utratę danych.
ZIF – bez nacisku – Typ gniazda lub złącza umożliwiający zainstalowanie lub wyjęcie układu komputera bez stosowania nacisku na układ lub jego gniazdo.
Zintegrowany – Zazwyczaj odnosi się do podzespołów fizycznie umieszczonych na płycie systemowej komputera. Zamiennie używany jest termin „wbudowany”.
Zip – Popularny format kompresji danych. Pliki skompresowane przy pomocy formatu Zip nazywane są plikami Zip i zazwyczaj mają rozszerzenie .zip. Specjalnym rodzajem skompresowanych plików są pliki samorozpakowujące się, które mają rozszerzenie .exe. Samorozpakowujący się plik można rozpakować, klikając go dwukrotnie.
Złącze DIN – Okrągłe, 6-cio stykowe złącze odpowiadające standardom DIN (Deutsche Industrinorm); zazwyczaj jest używane do podłączania kabli klawiatury lub myszy typu PS/2.
Złącze równoległe – Port we/wy często wykorzystywany do podłączania drukarki do komputera. Nazywane jest również portem LPT.
Złącze szeregowe – Port we/wy często używany do podłączania do komputera urządzeń, takich jak cyfrowe urządzenia przenośne lub aparaty cyfrowe.
Znaczniki usługi – Etykieta z kodem paskowym na komputerze, identyfikująca go podczas korzystania z sekcji Dell | Support pod adresem support.euro.dell.com lub podczas telefonowania do biura obsługi klienta lub pomocy technicznej firmy Dell.
